Khi di chuyển bằng xe ô tô sẽ có rất nhiều tình huống bất ngờ xảy ra, đòi hỏi người lái phải có những kỹ năng xử lý tốt và giữ bình tĩnh để tránh gặp những rủi ro đáng tiếc. Một trong những tình huống nguy hiểm nhất là ô tô bị mất phanh.
Để tránh tình huống mất kiểm soát trên người lái cũng cần biết một số nguyên nhân dẫn đến ô tô bị mất phanh để tìm ra hướng giải quyết hiệu quả. Đồng thời có những biện pháp phòng tránh và thao tác đúng kỹ thuật khi vận hành xe.
Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến việc mất phanh xe. Hệ thống phanh xe ô tô hoạt động dựa vào áp suất dầu phanh, nếu bị mất áp suất phanh sẽ dẫn đến việc phanh bị chậm, quãng đường phanh dài, thậm chí là mất phanh. Phanh xe bị mất áp suất dầu đa phần là bị thiếu dầu phanh hoặc một số trường hợp rò rỉ dầu do phớt cao su, đường ống phanh bị mòn, rách, hở,... Thông thường nếu áp suất dầu hạ thấp, đèn báo lỗi phanh trên ô tô sẽ bật sáng để báo hiệu cho người lái.
Khi có khí lọt vào đường ống dẫn dầu sẽ gây tắc nghẽn đường ống, làm xe không tạo được áp suất đủ để hệ thống phanh hoạt động và có thể làm cho việc đạp phanh nhưng phanh yếu hoặc không có tác dụng. Cách xử lý nhanh trong trường hợp này là xả gió hệ thống phanh để loại bỏ các bọt khí ra khỏi đường ống.
Đây cũng là một nguyên nhân mất phanh thường gặp trên xe ô tô. Phía trên xilanh chính là bình chứa dầu phanh, Xilanh chính đảm nhận vai trò tạo áp suất dầu thắng để hệ thống phanh ô tô hoạt động, khi xy lanh chính gặp trục trặc, hư hỏng sẽ dẫn đến xe mất phanh.
Phanh ABS là hệ thống hỗ trợ chống bó cứng phanh, giúp đảm bảo an toàn khi xe phanh gấp. Hệ thống ABS rất ít khi bị lỗi ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thống phanh. Nhưng đôi khi hệ thống ABS lỗi làm ngăn cản van nạp, xả thực hiện thao tác đóng/mở khiến xe bị mất phanh.
Trong quá trình lái xe, người lái đạp phanh liên tục trong thời gian dài, nhất là khi lên xuống dốc dễ khiến cho phanh bị cháy, dẫn đến tình trạng phanh không ăn, phanh bị yếu hay xe bị mất phanh. Để khắc phục tình trạng này, người lá không nên rà phanh liên tục trong thời gian dài, thay vào đó sử dụng động cơ bằng cách gài về số thấp nhất kết hợp phanh để giảm tốc độ.
Trong trường hợp phát hiện xe bị mất phanh, giữ bình tĩnh là yếu tố quan trọng thiết yếu để không mất đi thời gian vàng xử lý mất phanh. Nếu người lái hoảng loạn, luống cuống chỉ khiến cho tình huống xấu hơn.
Thay vì hốt hoảng và cố gắng giảm tốc độ xe thì việc quan sát phía trước để tránh gây va chạm là ưu tiên hơn hết. Song song đó là bật đèn báo khẩn cấp, nháy đèn pha, dùng còi báo hiệu liên tục để các phương tiện đang lưu thông chú ý nhường đường.
Nhả chân ga hay giảm chân ga là cách xử lý được khuyên dùng trong trường hợp xe mất phanh vì lúc này không thể kiểm soát tốc độ của xe bằng phanh. Cần lưu ý nếu áp dụng cách này cho xe đang di chuyển trên đường đông đúc hoặc đang xuống dốc, người lái chỉ cần giảm ga không nên nhả chân ga. Thời điểm này xe sẽ chạy tự do theo quán tính dễ gây va chạm với các phương tiện khác. Người lái nên tắt ngay chế độ ga tự động Cruise Control và giảm ga.
Khi xe đang trong trạng thái mất phanh, việc tắt máy xe sẽ khiến xe bị mất trợ lực lái làm cho người lái khó điều khiển xe để tránh các vật cản trên đường. Bên cạnh đó việc tắt máy xe không còn được hãm bởi động cơ và hộp số, lúc này xe sẽ rơi vào trạng thái chạy tự do theo quán tính sẽ làm cho trình trạng tệ hơn.
Phương pháp xử lý xe mất phanh an toàn và hiệu quả nhất là việc người lái tận dụng phanh động cơ và chuyển xe về số thấp. Với những dòng xe sử dụng hộp số tự động, người lái chỉ cần chuyển sang chế độ bán tự động, chế độ số thấp hoặc chuyển số qua lẫy chuyển số trên vô lăng. Đối với hộp số sàn, đơn giản hơn người lái chỉ cần chuyển về số 1 hoặc 2.
Việc chuyển số theo từng cấp hoặc 2 cấp được các chuyên gia khuyên dùng hơn việc chuyển xe về số thấp ngay lúc đầu. Vì khi xe đang di chuyển ở tốc độ cao đột ngột bị ép về số thấp có thể khiến xe bị vỡ máy, phá hủy hệ thống truyền động sẽ làm cho tình hình nguy hiểm hơn. Cách chuyển số theo từng cấp như xe đang ở số 5 chuyển về số 4 hoặc 3, sau khi cảm thấy tốc độ ổn định hơn thì tiếp tục về số 2 hay số 1.
Xe bị mất phanh có thể chỉ là bị mất áp suất dầu tạm thời, việc thử đạp nhồi phanh liên tục có thể lấy lại được áp suất dầu nhanh. Việc đạp phanh liên tục cũng giúp người lái kiểm tra có vật cản phanh hay không nếu người lái đạp phanh thấy bị cứng, không thể đạp hết hay đạp sâu. Bên cạnh đó, việc đạp phanh nhiều lần có thể giúp kích hoạt hệ thống ABS chống bó cứng phanh
Trên xe ô tô còn được trang bị hệ thống phanh tay thay vì chỉ có phanh chân. Phanh tay được sử dụng khi xe dừng hẳn, đôi khi trong trường hợp khẩn cấp cũng có thể dùng phanh tay để tạo lực hãm. Việc sử dụng phanh tay để hãm khi xe đang chạy cần lưu ý xe chạy ở tốc độ càng thấp càng tốt. Vì khi xe chạy ở tốc độ cao việc phanh tay có thể khiến xe bị khóa bánh, mất độ bám dẫn đến bị trượt đường hoặc nguy hiểm hơn như xe bị văng, xe bị mất lái.
Trong lúc sử dụng phanh tay cũng lưu ý cần dùng đủ lực, không được quá nhanh hay quá mạnh. Khi phanh nên phanh theo ngưỡng, vừa phanh vừa nhả, đồng thời cảm nhận tình trạng của xe, nếu thấy có dấu hiệu xe mất lái thì cần nhả phanh tay ngay.
Để xe có thể giảm tốc khi xe bị mất lái, người lái có thể đưa xe vào các con đường vắng, gồ ghề, nhiều sỏi đá, có thể kết hợp cùng cách đánh võng.
Trong trường hợp đã hết cách xử lý, người lái nên chọn cách chủ động cho xe đâm vào một vật cản nào đó để xe có thể dừng lại. Nhằm giảm lực va chạm người lái nên chọn các vật có thể dịch chuyển được hư dải phân cách, bụi cỏ, rừng cây hoặc xe lao xuống ruộng.
=> Xem thêm Kinh nghiệm lái và sử dụng xe ô tô tại Tinbanxe.vn